Η Οστεοπόρωση είναι μία ασθένεια που χαρακτηρίζεται από μείωση της οστικής πυκνότητας, συνεπώς και υποβάθμιση της ποιότητας των οστών. Ασθενείς με οστεοπόρωση αντιμετωπίζουν προβλήματα, λόγω του ότι τα οστά τους καθίστανται πιο πορώδη, συνεπώς ο κίνδυνος θραύσης τους αυξάνεται σημαντικά.
Τα κατάγματα συμβαίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα εξαιτίας της οστεοπόρωσης στις εξής περιοχές:
- Καρπούς
- Σπονδυλική στήλη
- Αρθρώσεις Ισχίου
Οστεοπενία προ της Οστεοπόρωσης
Οστεοπενία ονομάζεται το στάδιο πριν την οστεοπόρωση. Διαγιγνώσκεται όταν οι εξετάσεις προσδιορισμού της οστικής μάζας δείξουν μειωμένη πυκνότητα για την ηλικία του ασθενή, αλλά όχι αρκετά χαμηλή για να χαρακτηριστεί ως οστεοπόρωση.
Παρόλο που η οστεοπενία θεωρείται πρώιμο στάδιο οστεοπόρωσης, δεν είναι απαραίτητο πως όλοι οι άνθρωποι που πάσχουν από την πρώτη ασθένεια θα οδηγηθούν αναπόφευκτα και στη δεύτερη. Η κατάλληλη αγωγή που θα συστήσει ο ιατρός αποσκοπεί στην επιβράδυνση της εξέλιξης της κατάστασης και στη διατήρηση της υγείας των οστών.
Αιτίες της Οστεοπόρωσης
Τα οστά είναι ένας ζωντανός ιστός, ο οποίος μεταβάλλεται με την ηλικία. Η λεγόμενη οστική ανακατασκευή είναι μία δια βίου διαδικασία, που λαμβάνει χώρα από τη στιγμή της γέννησης του ανθρώπου. Η οστεοπόρωση οφείλεται σε δύο βασικές αλληλοσυνδεόμενες κυτταρικές διεργασίες, που λαμβάνουν χώρα κατά την οστική ανακατασκευή. Οι διαδικασίες αυτές είναι :
- Οστική απορρόφηση
- Οστική παραγωγή
Φυσιολογικά και μέχρι την ηλικία των 25 ετών η οστική παραγωγή υπερβαίνει την απορρόφηση, έως ότου η οστική πυκνότητα φτάσει στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, που ονομάζεται κορυφαία οστική μάζα γύρω στην ηλικία των 25 ετών.
Στα επόμενα 20 χρόνια οι διαδικασίες συμβαίνουν με τον ίδιο ρυθμό, επομένως η οστική μάζα παραμένει σταθερή. Από την ηλικία των 45 ετών και έπειτα η εικόνα ξεκινά να αναστρέφεται και η οστική παραγωγή υπολείπεται της οστικής απορρόφησης. Συνεπώς η οστική μάζα προοδευτικά μειώνεται.
Στις γυναίκες η οστική απορρόφηση συμβαίνει σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι στους άνδρες,γι’ αυτό και είναι συντριπτική η πλειοψηφία των γυναικών που εμφανίζουν τη νόσο, συγκριτικά με τους άνδρες.
Παράγοντες κινδύνου για Οστεοπόρωση
Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης οστεοπόρωσης, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, του φύλου ορισμένων κληρονομικών παραγόντων, της πρόωρης εμμηνόπαυσης και ορισμένων ασθενειών, όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα, υπερπαραθυρεοειδισμός υπερθυρεοειδισμός, σύνδρομο δυσαπορρόφησης και υπογοναδισμός. Οι παραπάνω ονομάζονται μη τροποποιήσιμοι, ή προκαθορισμένοι παράγοντες, δηλαδή παράγοντες που δεν μπορούν να προβλεφθούν ή να τροποποιηθούν
Επιπλέον παράγοντες που μπορούν να διορθωθούν έπειτα από ιατρική καθοδήγηση στον πάσχοντα ονομάζονται τροποποιήσιμοι και είναι οι εξής:
- Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου
- Κατάχρηση αλκοόλ
- Κάπνισμα
- Παρατεταμένη αμηνόρροια
- Χαμηλό σωματικό βάρος
- Έλλειψη σωματικής άσκησης
- Διατροφικές διαταραχές
- Μακροχρόνια χρήση κορτικοειδών φαρμάκων
Συμπτώματα και επιπλοκές της οστεοπόρωσης
Η οστεοπόρωση είναι μία ασυμπτωματική νόσος, δηλαδή δεν παρουσιάζει συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό σημαίνει πως η διάγνωση της νόσου μπορεί να καθυστερήσει, σε σημείο που η απώλεια της οστικής μάζας θα είναι ιδιαιτέρως έντονη και η συνολική οστική κατάσταση μη αναστρέψιμη.
Εάν δεν γίνει έγκαιρη διάγνωση μέσω των προληπτικών εξετάσεων, πιθανότερο είναι η νόσος να εντοπιστεί έπειτα από κάποιο κάταγμα. Υπάρχουν δε περιπτώσεις που το κάταγμα δεν έπεται κάποιας πτώσης, λόγω του ότι τα οστά έχουν αποδυναμωθεί μέχρι το σημείο θραύσης.
Πρόληψη της ασθένειας
Η καλή διατροφή και η τακτική άσκηση είναι απαραίτητα στοιχεία για τη διατήρηση των οστών σε υγιή κατάσταση.
- Ρύθμιση σωματικού βάρους. Το υπερβολικά υψηλό ή το υπερβολικά χαμηλό σωματικό βάρος θεωρούνται επιβαρυντικοί παράγοντες για την οστεοπόρωση.
- Πρόσληψη ασβεστίου. Η απαραίτητη ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου αυξάνεται από 1000mg σε 1200mg, όταν οι γυναίκες φτάσουν στην ηλικία των 50 ετών και οι άνδρες στην ηλικία των 70 ετών.
- Πρόσληψη Βιταμίνης D, η οποία βελτιώνει την υγεία των οστών με πολλούς τρόπους.
- Τακτική άσκηση. Ανεξάρτητα από το πότε θα ξεκινήσει, η άσκηση μπορεί να ωφελήσει τα οστά. Παρόλα αυτά,η θετική επίδραση της άσκησης στο σκελετό πολλαπλασιάζεται, όταν ξεκινάει από νεαρή ηλικία.
Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης της οστεοπόρωσης, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό Δρ. Νικόλαο Τζινιέρη.
